Toen ik voor het eerst echt begon met whisky drinken, was ik helemaal weg van Talisker vanwege het turfachtige karakter. Logischerwijs begon ik dus meer peated drams te proberen. Toen ik bij de Laphroaig 10 aankwam, walgde ik er echter volledig van. Ik kon de geur totaal niet verdragen. Als kind had ik ernstig eczeem, en de dokter schreef me een zalf met echte teer erin voor. Het was doordringend ruikend zalfje, en precies dezelfde geuren trof ik aan in mijn glas Laphroaig. Ondanks mijn aanvankelijke ontzetting, bleek ik echter volkomen geïntrigeerd door de dram. Keer op keer zocht ik weer de ervaring op. Nu, jaren laten, kan ik deze whisky aanduiden als de whisky die het schrijven van proefnotitities in mij aanwakkerde.
Toen ik meer en meer een echte whiskyfan werd, was ik echter enigszins teleurgesteld in wat de standaard 10 te bieden heeft. Ook al was ik de eerste keer dat ik hem proefde nog zo verrast door de uitbarsting van turfachtige smaken, ik begon de dram te verdund te vinden naarmate mijn smaakpapillen zich ontwikkelden. Bij 40% durf ik zelfs te zeggen dat de whisky een beetje waterig begon te worden en ik voelde een verlangen om terug te gaan naar de tijd waarin een Laphroaig me van mijn sokken blies. En dus werd het hoog tijd om me een fles van de Cask Strength versie aan te schaffen en ze naast elkaar te zetten voor een kleine vergelijking.
Proefnotities: Laphroaig 10
Stats:
ABV: 40% (80 proof)
Leeftijd: 10 jaar oud
Distilleerderij: Laphroaig
Eigendom van: Beam Suntory
Categorie: Islay Single Malt Scotch Whisky
Chill-Filtered: Ja
Natuurlijke kleur: Nee
Neus:
De dram heeft nog steeds hetzelfde effect op mij als de eerste keer dat ik het probeerde. Het is nog steeds vloeibare teerzalf, maar inmiddels waardeer ik die noot. Naast de teer zijn er nog meer medicinale invloeden, met jodium en pleisters in het middelpunt. Achter dat eerste gevoel van een apothekerswinkel vind ik hints van vanille en zoethout. Een beetje zoetigheid om al die turf te compenseren. Door wat water toe te voegen krijgt de neus van deze dram wat tabakstonen, maar het dempt de teerachtige noot die ik inmiddels zo apprecieer.
Palet:
Waar het relatief lage ABV in de neus nog geen problemen opleverde, begint het in de smaak wel op te vallen. Het smaakt verdund, alsof ik zelf te veel water heb toegevoegd. Er zijn echter nog genoeg aangename tonen aanwezig, zoals houtrook, zoethout, vanille-ijs en een grote hoeveelheid zeewier. Er is ook een lichte gras- en citrustoon in deze dram, die vaag doet denken aan citroengras. Door water toe te voegen lijkt deze dram vreemd genoeg wat meer samenhangend, waarbij de verwaterde laag verandert in een zachte honing. Een beetje te aangenaam voor een Laphroaig als je het mij vraagt.
Afdronk:
Ondanks het lage ABV is de afdronk vrij lang, waarbij de teerachtige tonen uit de neus weer opduiken. Ik vind ook wat witte druiven, waardoor ik bijna een soort witte wijn proef. Het zoethout blijft ook mooi hangen, wat het geheel tot een zeer aangename ervaring maakt. Maar ook hier voelen de smaken soms wat verwaterd aan. Water heeft een flink effect op de afdronk van deze dram, waardoor het zoethout veel duidelijker naar voren komt en het gevoel van verdunning behoorlijk lijkt te vervagen.
Conclusie:
Dit is zo'n tegenstrijdige dram voor mij geworden, want aan de ene kant waardeer ik nog steeds de smaken die het weet te brengen. En de prijs is gewoon niet te overtreffen, de 35 euro die hij hier kost is gewoon geweldig. Maar tegelijkertijd raak ik altijd een beetje teleurgesteld. Er is altijd een gevoel van hoe goed hij had kunnen zijn met een beetje meer ABV. In de Verenigde Staten hebben ze deze whisky gebotteld op 43% en ik vraag me af hoeveel verschil die drie procent maakt. Uiteindelijk moet ik toegeven dat ik deze dram nog steeds erg lekker vind, maar dat een hogere ABV-versie waarschijnlijk beter bij mij past. Deze originele Laphroaig 10 is echter geweldig in een highball!
Waardering:
82/100
Prijs/kwaliteit:
B
Proefnotities: Laphroaig 10 Original Cask Strength batch 14
Stats:
ABV: 58,6% (117,2 proof)
Leeftijd: 10 jaar oud
Distilleerderij: Laphroaig
Eigendom van: Beam Suntory
Categorie: Islay Single Malt Scotch Whisky
Chill-Filtered: Nee
Natuurlijke kleur: Nee
Neus:
Benader het glas voorzichtig, want anders schroeit de ethanol je neusgaten dicht. De hoge ABV is onmiddellijk merkbaar als je het glas nadert, en heerlijke zware smaken naderen je neus als je erin duikt. Ik ga meteen op zoek naar die teerachtige noot van de standaard 10, en die vind ik hier maar nauwelijks. Er gebeurt gewoon zoveel in de neus van deze dram, dat het een beetje naar de achtergrond verdwijnt. Meer dan teer vang ik koffie, toffee en lege sigarenkistjes op. Er zit ook wat mokka in en vanille en gras ronden het mooi af. De klassieke noten van jodium en pleisters pik ik nauwelijks op. In de neus lijken een paar druppels water de honinginvloeden naar voren te stuwen, waarbij de zoetere elementen van de dram veel sterker naar voren komen.
Palet:
In de mond is die teerachtige noot veel meer uitgesproken, maar ook hier bevindt hij zich in een wirwar van andere smaken. Honing, kaneel, nootmuskaat en beef jerky passeren allemaal de revue. Maar de smaak waar ik het meest van hou is die van spekpannenkoeken met stroop. Een van mijn favoriete comfort foods en ik hou ervan hoe goed het de turf in deze dram balanceert. Het is een rauwe en gedurfde whisky. Het toevoegen van wat water brengt aanvankelijk wat karamel voort, maar daarna laait het vuur op en laat het de turf in al zijn glorie schitteren.
Afdronk:
De afdronk is lang en zoet, met weelderige tonen van zoethout op de tong. Bij de standaard 10 was het moeilijk aan te geven waar de afdronk fout ging (om het zo maar te zeggen), want alle smaken waren aanwezig. En ze verschilden niet veel t.o.v afdronk, noch qua smaak, noch qua lengte. Maar hier zijn ze zoveel meer uitgesproken, gedurfd en mooi afgerond. Dat het gewoon een genot is om achterover te leunen en wat tijd met deze dram door te brengen. Water verlengt de afdronk nog verder en maakt het zoethout nog meer uitgesproken en iets bitterder. Wat mij te binnen schiet als proefnotitie is een "wybertje".
Conclusie:
Dit is een fantastische dram, maar net als de standaard 10 is hij voor mij nogal tegenstrijdig geworden. Aan de ene kant zijn er wat van de tonen verloren gegaan die ik zo lekker vond aan de standaard versie (de teer en de medicinale tonen zijn minder uitgesproken in deze cask strength versie), en aan de andere kant is deze fles hier vrij extravagant geprijsd. Deze fles kost ongeveer 110 euro, en als je dat vergelijkt met de standaard 10 van 35 euro... Ik begrijp gewoon niet waarom hij zoveel kost. Ik kan drie van de standaard flessen kopen en wat geld overhouden, voor slechts één fles van deze "cask strength" editie. Dus de helft meer in ABV, betaal je het driedubbele. Dat voelt niet goed, ook al weet ik dat dit een batch product is. Maar geloof me, die batches zijn nou ook weer niet zo klein. Zoals ik al zei, het laat me in tweestrijd achter.
Waardering:
90/100
Prijs/kwaliteit:
D
Mijn conclusie:
Uiteindelijk waardeer ik beide drams voor wat ze zijn. Maar helaas waardeer ik de Original 10 als mixer (highballs) en de Original Cask Strength als een luxeproduct voor zeer speciale gelegenheden. Beide zijn zeker om van te genieten, maar ze hadden zoveel beter kunnen zijn. Gelukkig zijn er ook andere geweldige bottelingen van Laphroaig verkrijgbaar en tegenwoordig pak ik in plaats van de 10 gewoon de Quarter Cask. De Original Cask Strenght is echter een dram die ik niet zo gemakkelijk kan vervangen. de overlevering is toegankelijker voor 70 euro; ik denk dat ik er meer van moet genieten dan vroeger. Want ik kan het me gewoon niet veroorloven om elk jaar een fles hiervan te kopen.
